Μετά το Brexit τον Ιανουάριο του 2020, το τοπίο όσον αφορά τις σπουδές των Ελλήνων στο εξωτερικό άλλαξε ριζικά. Τα δίδακτρα στη Μεγάλη Βρετανία έγιναν στις περισσότερες περιπτώσεις απαγορευτικά και οι φοιτητές/τριες στράφηκαν σε άλλες χώρες για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές. Μια από αυτές τις χώρες είναι και η Ολλανδία όπου κανείς θα βρει τουλάχιστον 13 Ερευνητικά Πανεπιστήμια (research universities) με μια πλειάδα από αγγλόφωνα προγράμματα το καθένα και αρκετά ακόμα Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών (Applied Sciences Universities).
Στην Ολλανδία το 2022, το 12.5% των προπτυχιακών φοιτητών ήταν διεθνείς σπουδαστές σε σύγκριση με 5% το 2006. Αντίστοιχα για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές το ποσοστό ήταν 26,5%, παραπάνω από τρείς φορές μεγαλύτερο από το 2006. Η Ολλανδία το έτος ’22-’23 είχε 86 χιλιάδες διεθνείς φοιτητές στα ΑΕΙ της, εκ των οποίων οι 3/4 περίπου προέρχονται από την Ευρώπη.
Στο πανεπιστήμιο του Maastricht, το οποίο ονομάζει τον εαυτό του ως το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Ολλανδίας, πάνω από το 50% των φοιτητών και το 40% του ακαδημαϊκού προσωπικού προέρχονται από το εξωτερικό, εκπροσωπώντας περισσότερες από 100 χώρες. Επιπλέον, υποδέχεται περισσότερους από 1.000 διεθνείς φοιτητές ανταλλαγής (exchange students) κάθε χρόνο και περίπου το 40% των φοιτητών αποκτούν διεθνή εμπειρία μέσω προγραμμάτων σπουδών στο εξωτερικό.
Δίδακτρα και διάρκεια σπουδών
Τι είναι όμως αυτό που κάνει σήμερα τις σπουδές στην Ολλανδία τόσο ελκυστικές. Πρώτος και κυριότερος παράγοντας είναι τα ελκυστικά δίδακτρα (tuition fees) που για το ακαδημαϊκό έτος 2025 – 2026 θα ανέλθουν σε €2601 ανά έτος για τα περισσότερα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα. Το ποσό αυτό ισχύει για τους Ευρωπαίους πολίτες και αυτούς της Ελβετίας. Όμως το ίδιο πρόγραμμα για τους διεθνείς φοιτητές μπορεί να κοστίσει από €13.000 έως €25,000.
Η διάρκεια των σπουδών για τους προπτυχιακούς τίτλους (Bachelor) είναι τριετής στα ερευνητικά πανεπιστήμια (Research Universities) και τετραετής στο Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών (Applied Sciences Universities) συμπεριλαμβανομένης της πρακτικής που διαρκεί ένα χρόνο. Αυτά τα δεύτερα πανεπιστήμια επικεντρώνονται στην απόκτηση πρακτικών δεξιοτήτων και συγκεκριμένων επαγγελματικών ικανοτήτων. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι φοιτητές/τριες λαμβάνουν πτυχίο στον τομέα σπουδών που έχουν επιλέξει (π.χ. Πτυχίο Νοσηλευτικής).
Τα μεταπτυχιακά (Master’s) είναι διάρκειας ενός ή δύο ετών. Υπάρχουν εκατοντάδες προγράμματα για να διαλέξει κανείς. Mόνο το Πανεπιστήμιο Radboud έχει 118 αγγλόφωνα μεταπτυχιακά σε σύγκριση με 94 ολλανδόφωνα.
Μεγάλη Ποικιλία Προγραμμάτων
Σύμφωνα με το ολλανδική στατιστική υπηρεσία, η Ολλανδία το ακαδημαϊκό έτος ’22-’23 είχε 123 χιλιάδες διεθνείς μαθητές στα ΑΕΙ της, εκ των οποίων οι 3/4 περίπου προέρχονται από την Ευρώπη, οι περισσότεροι από την Γερμανία. Αντιστοιχούν στο 15% του συνολικού φοιτητικού πληθυσμού. Οι διεθνείς φοιτητές/ριες σπουδάζουν τα παρακάτω:
Προπτυχιακά:
Εκπαίδευση, Σχέδιο, τέχνες και φιλολογικά, Κοινωνικές επιστήμες, Νομικά και οικονομικά, Θετικές επιστήμες, Επιστήμες υπολογιστών, Τεχνολογία και μηχανική, Κτηνιατρική, Ιατρικές επιστήμες
Μεταπτυχιακά:
Παιδαγωγικά, Σχέδιο, τέχνες και φιλολογικά, Κοινωνικές επιστήμες, Νομικά και οικονομικά, Θετικές επιστήμες, Επιστήμες υπολογιστών, Τεχνολογία και μηχανική, Κτηνιατρική, Ιατρικές επιστήμες
Υψηλές διεθνείς κατατάξεις
Τα ερευνητικά Πανεπιστήμια στην Ολλανδία βρίσκονται πολύ ψηλά στις διεθνείς κατατάξεις, Σύμφωνα με το Timeshighereducation World University Rankings 2025 τα ολλανδικά πανεπιστήμια βρισκόντουσαν σε θέσεις από το 48 έως 251-300 (το Delft University of Technology είναι στη θέση 48). Μέσα στα 200 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου θα βρούμε για το 2025 έντεκα ολλανδικά πανεπιστήμια.
Γραφεία σταδιοδρομίας (Career Offices)
Τα πανεπιστήμια στην Ολλανδία προσφέρουν ολοκληρωμένη υποστήριξη για να βοηθήσουν τους διεθνείς φοιτητές να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Οι φοιτητές/ριες θα δουλέψουν πάνω στη σύνταξη βιογραφικού και συνοδευτικής επιστολής, εικονικές συνεντεύξεις, εκδηλώσεις δικτύωσης, εργαστήρια LinkedIn, και ακόμα περισσότερα ώστε να εξοπλιστούν με τις δεξιότητες που χρειάζονται για να πετύχουν στην αναζήτηση εργασίας ή πρακτικής.
Στέγαση και κόστος ζωής
Αν κάποιος/α κάποια επιθυμεί να σπουδάσει στην Ολλανδία, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος/η για τις δυσκολίες της αναζήτησης στέγης, η οποία μπορεί να αποδειχθεί μια πρόκληση. Κάποια
πανεπιστήμια στην Ολλανδία διαθέτουν εστίες ή/και προσφέρουν βοήθεια στους φοιτητές για εξεύρεση στέγης εκτός Πανεπιστημίου. Αρκετά συνεργάζονται με τις ενώσεις φορέων στέγασης και τοπικούς φοιτητικούς συλλόγου για τη στέγαση διεθνών φοιτητών. Η συγκατοίκηση από την άλλη πλευρά είναι σύνηθες φαινόμενο. Υπάρχουν ιστότοποι για εύρεση φοιτητικής στέγης όπως το https://www.duwo.nl/ που μπορούν να βοηθήσουν σχετικά. Φυσικά μπορείτε να επιζητήσετε και τη βοήθεια κάποιου ειδικού στην Ελλάδα που θα αναζητήσει φοιτητική στέγη για εσάς.
Το γενικότερο κόστος ζωής είναι ελαφρώς πιο αυξημένο σε σχέση με την Ελλάδα, αλλά όχι ιδιαίτερα. Αυτό βέβαια εξαρτάται από την πόλη στην οποία θα σπουδάσετε με τις μεγαλύτερες πόλεις να είναι πιο ακριβές.
Προϋποθέσεις εισαγωγής
Σε πολλές περιπτώσεις, η προϋπόθεση εισαγωγής είναι ένα καλό απολυτήριο και Αγγλικά σε καλό επίπεδο (πχ IELTS Academic: 6.0 ή 6.5, TOEFL iBT: 80, Cambridge First B2 ). Όμως κάποια προγράμματα μπορούν να θέσουν περαιτέρω προϋποθέσεις, όπως καλή βαθμολογία σε συγκεκριμένα μαθήματα ή συνέντευξη ή να απαντήσει κάποιος σε ένα ερωτηματολόγιο ή να περάσει εξετάσεις σε μαθήματα που δεν παρακολούθησε στην Ελλάδα στην τελευταία τάξη, όπως πχ Μαθηματικά.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται ώστε να έχουμε περισσότερες επιλογές. Ενώ ο αριθμός των αιτήσεων που υποβάλλουμε είναι περιορισμένος, θα πρέπει να έχουμε ερευνήσει όλες μας τις επιλογές. Ίσως κάποιοι να μας προτείνουν συγκεκριμένα πανεπιστήμια για τους δικούς τους λόγους. Ο/Η υποψήφιος/α θα πρέπει να δει όλες τις επιλογές που έχει ώστε να αποφασίσει ο/η ίδιος/α ποιο πρόγραμμα του/της ταιριάζει.
Επειδή τα παραπάνω είναι μια σύνθετη διαδικασία καλό είναι να αρχίσουμε την έρευνα στην Β’ Λυκείου ώστε να προετοιμαστούμε κατάλληλα για τις αιτήσεις σε προγράμματα που πραγματικά μας ταιριάζουν και θα μας οδηγήσουν στο σωστό μονοπάτι καριέρας.
Ατλάσης Χρήστος
Γρηγοριάδης Δημήτριος